Herentals - Sint-Waldetrudiskerk
Broederschappen,
ambachten en gilden
in kooromgang Zuid
De devotie tot H. Catharina van Alexandrië
In 1868 wordt het schilderij De marteling van St.-Catharina van Alexandrië vanuit de huidige St.-Crispinus en Crispinianuskapel overgebracht naar de zuidkoorgang, waar het nog hangt boven de toegang tot de oostelijke koorgang. Sindsdien wordt aan het (‘St.-Autbertus’-)altaar St.-Catharina vereerd, de legendarische Egyptische maagd en martelares († 306). Het altaarstuk van de hand van Theodoor Boeyermans (1660, gedateerd links onderaan en gesigneerd met monogram, links onderaan) prijkte op het portiekaltaar in de middenbeuk, althans tot aan de grote altarenverhuis van ca. 1770.
Voor wie naar St.-Catharina werd genoemd is het een mooie gelegenheid om deze heilige (en zichzelf) met een gekleurd glasraam te eren (1906). In kostbare kledij en gekroond ten teken van haar vermeende koninklijke afkomst, heeft zij haar definitieve marteltuig, het zwaard, bij zich. In de flankerende lancetten worden haar attributen getoond. Links: een gouden kroon, een open boek met pseudo-Griekse tekst, geflankeerd door witte lelies, met daarboven een kroon en een ster. Het opschrift van de banderol daaronder alludeert op het verhaal van de 50 filosofen die de keizer op haar had afgestuurd om haar van het christendom af te houden, maar waarvan zij er juist enkele tot het christelijk geloof wist te bekeren: “philosophos. Chisto. [foutief zonder ‘r’] paris“ (jij verwekt voor Christus filosofen). Rechts: een stukgeslagen wiel waarmee men haar tevergeefs trachtte dood te martelen; het zgn. St.-Catharinawiel, met daarachter een zwaard en 2 gekruiste palmen, geflankeerd door 2 sterren. Het onderschrift op de banderol hier luidt: “fracta . rota . capite . plectitur” (Nadat het wiel gebroken was, werd haar hoofd afgeslagen).
Het gesigneerde en gedateerde schilderij Het mystiek huwelijk van St.-Catharina van Alexandrië in de grote sacristie is van Jan Van Hellemont (1698). De maagd Catharina knielt neer voor Maria en het Jezuskind, dat ten teken van een intense spirituele verbondenheid een ring naar haar vinger toeschuift. Zelfs hier ontbreken haar marteltuigen, rad en zwaard, niet. Achter Maria en Kind staat ook Jozef.
Alle devoties op twee rijen: Noord en Zuid:
Koorgang NOORD | Koorgang ZUID |
|
- Beschrijving Sint-Waldetrudis